پودر آمالگام سینالوکس

• مقدمه

  • ماده‌ای ترمیمی در دندانپزشکی برای پر کردن حفره‌های دندانی.

  • ترکیبی از فلزات شامل جیوه، نقره، قلع، مس و گاهی روی.

  • برند سینالوکس: محصول ایرانی با کیفیت بالا و سازگار با استانداردهای جهانی.

  • بیش از 150 سال سابقه استفاده از آمالگام در دندانپزشکی.

  • اهمیت در ترمیم دندان‌های پوسیده یا شکسته.

پودر آمالگام سینالوکس یکی از مواد ترمیمی پرکاربرد در دندانپزشکی است که برای پر کردن حفره‌های ناشی از پوسیدگی یا شکستگی دندان استفاده می‌شود. این ماده از ترکیب فلزاتی مانند جیوه (حدود 50%)، نقره (34.5%)، قلع (9%)، مس (6%) و در برخی موارد روی (0.5%) تشکیل شده است. سینالوکس، به‌عنوان یک برند ایرانی تولیدشده توسط شرکت شهید فقیهی، به دلیل کیفیت بالا و انطباق با استانداردهای انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA) در میان دندانپزشکان محبوبیت یافته است. آمالگام به دلیل دوام، استحکام و هزینه مقرون‌به‌صرفه، بیش از یک قرن و نیم به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین مواد ترمیمی در دندانپزشکی مورد استفاده قرار گرفته است. این ماده به‌ویژه برای ترمیم دندان‌های عقبی که تحت فشار جویدن هستند، مناسب است و نقش مهمی در حفظ سلامت و عملکرد دندان‌های آسیب‌دیده ایفا می‌کند.

• تاریخچه

  • استفاده از آمالگام از سال 659 میلادی در چین باستان.

  • ابداع علمی آمالگام توسط کریس بل، شیمیدان انگلیسی در سال 1819.

  • معرفی آمالگام مدرن در دهه 1830 در اروپا.

  • سینالوکس: تولید از دهه 1370 شمسی توسط شرکت ایرانی.

  • تکامل ترکیبات آمالگام با افزودن مس بالا و حذف فاز گامادو.

ریشه‌های استفاده از آمالگام به چین باستان در سال 659 میلادی بازمی‌گردد، جایی که خمیری نقره‌ای برای پر کردن دندان‌ها به کار می‌رفت. بااین‌حال، تولید علمی و دقیق آمالگام در سال 1819 توسط کریس بل، شیمیدان انگلیسی، انجام شد که با حل کردن سکه‌های نقره در جیوه، ماده‌ای انعطاف‌پذیر برای ترمیم دندان ایجاد کرد. در دهه 1830، آمالگام به‌صورت گسترده در اروپا و آمریکا به‌عنوان ماده‌ای ترمیمی رواج یافت. در ایران، شرکت شهید فقیهی از دهه 1370 شمسی با تولید آمالگام سینالوکس وارد بازار شد و این محصول به دلیل کیفیت بالا و حذف فاز گامادو (که باعث کاهش مقاومت در برابر خوردگی می‌شد) و استفاده از ترکیبات با مس بالا، به یکی از گزینه‌های اصلی دندانپزشکان ایرانی تبدیل شد. تکامل آمالگام در طول زمان با بهبود ترکیبات و افزایش ایمنی، آن را به ماده‌ای قابل‌اعتماد در ترمیم‌های دندانی تبدیل کرده است.

• چکیده مطب

  • آماده‌سازی حفره دندان با حذف پوسیدگی.

  • ترکیب پودر آمالگام سینالوکس با جیوه در آمالگاماتور.

  • قرار دادن ماده خمیری در حفره و شکل‌دهی آن.

  • سفت شدن سریع (2-3 دقیقه) و تکمیل سختی در 24 ساعت.

  • مناسب برای دندان‌های خلفی با فشار جویدن بالا.

در مطب دندانپزشکی، استفاده از پودر آمالگام سینالوکس فرآیندی دقیق و استاندارد دارد. ابتدا دندانپزشک با ابزارهای مخصوص، پوسیدگی را از دندان حذف کرده و حفره‌ای تمیز و آماده ایجاد می‌کند. سپس پودر آمالگام سینالوکس که حاوی آلیاژ فلزات است، با جیوه مایع در دستگاه آمالگاماتور مخلوط می‌شود تا خمیری همگن و انعطاف‌پذیر به دست آید. این خمیر به‌سرعت در حفره دندان قرار گرفته و با ابزارهای مخصوص شکل داده می‌شود. ماده در عرض 2 تا 3 دقیقه شروع به سفت شدن می‌کند، اما برای رسیدن به سختی کامل، حدود 24 ساعت زمان نیاز است. این روش به‌ویژه برای ترمیم دندان‌های خلفی (مولر و پرمولر) که تحت فشار جویدن بالایی قرار دارند، بسیار مؤثر است و به دلیل سرعت اجرا و دوام بالا، در مطب‌های دندانپزشکی پرطرفدار است.

• روش استفاده

  • تهیه پودر سینالوکس و جیوه در کپسول‌های استاندارد.

  • مخلوط کردن در آمالگاماتور برای 10-15 ثانیه.

  • انتقال خمیر به حفره دندان با ابزار مخصوص.

  • فشرده‌سازی و شکل‌دهی خمیر در حفره.

  • پولیش نهایی پس از 24 ساعت برای صاف شدن سطح.

برای استفاده از پودر آمالگام سینالوکس، ابتدا کپسول‌های حاوی پودر آلیاژ و جیوه آماده می‌شوند. این کپسول‌ها در دستگاه آمالگاماتور قرار گرفته و برای 10 تا 15 ثانیه با سرعت بالا مخلوط می‌شوند تا خمیری یکنواخت ایجاد شود. خمیر حاصل به‌سرعت با استفاده از ابزارهای مخصوص به حفره آماده‌شده در دندان منتقل می‌شود. دندانپزشک خمیر را با دقت فشرده کرده و آن را به شکل حفره درمی‌آورد تا از پر شدن کامل فضا اطمینان حاصل شود. پس از سفت شدن اولیه (در چند دقیقه)، سطح آمالگام با ابزارهای پولیش صاف می‌شود، اما پولیش نهایی معمولاً پس از 24 ساعت انجام می‌شود تا ماده به‌طور کامل سفت شده و سطحی صیقلی و مقاوم ایجاد شود. این روش به دلیل سرعت و دقت بالا، برای ترمیم‌های پیچیده و دندان‌های تحت فشار بسیار مناسب است.

• مراحل

  • معاینه و تشخیص پوسیدگی یا شکستگی دندان.

  • بی‌حسی موضعی برای کاهش درد.

  • تراشیدن پوسیدگی و آماده‌سازی حفره.

  • قرار دادن آمالگام سینالوکس و فشرده‌سازی آن.

  • بررسی انطباق و تنظیم سطح ترمیم.

فرآیند ترمیم با آمالگام سینالوکس با معاینه دقیق دندان آغاز می‌شود، جایی که دندانپزشک با استفاده از ابزارهای تشخیصی مانند اشعه ایکس، میزان پوسیدگی یا شکستگی را ارزیابی می‌کند. پس از تشخیص، ناحیه موردنظر با تزریق بی‌حسی موضعی بی‌حس می‌شود تا بیمار دردی احساس نکند. سپس با استفاده از مته‌های دندانی، پوسیدگی تراشیده شده و حفره‌ای تمیز و مناسب برای پر کردن ایجاد می‌شود. خمیر آمالگام سینالوکس که از قبل آماده شده، در حفره قرار گرفته و با ابزارهای مخصوص فشرده می‌شود تا تمامی فضاها پر شوند. در نهایت، دندانپزشک سطح ترمیم را بررسی کرده و تنظیمات لازم را برای انطباق با دندان‌های مجاور انجام می‌دهد. این مراحل معمولاً در یک جلسه انجام شده و بیمار می‌تواند همان روز به فعالیت‌های روزمره بازگردد.

• کاربردها

  • پر کردن حفره‌های ناشی از پوسیدگی.

  • ترمیم دندان‌های شکسته یا فرسوده.

  • بازسازی دندان‌های خلفی تحت فشار جویدن.

  • استفاده در بیلداپ (بازسازی ساختار دندان).

  • مناسب برای کودکان و افرادی با نیازهای خاص.

آمالگام سینالوکس در دندانپزشکی کاربردهای گسترده‌ای دارد. اصلی‌ترین کاربرد آن پر کردن حفره‌های ناشی از پوسیدگی است، به‌ویژه در دندان‌های خلفی که فشار جویدن بالایی را تحمل می‌کنند. این ماده همچنین برای ترمیم دندان‌های شکسته یا فرسوده به دلیل استحکام بالا بسیار مناسب است. در مواردی که دندان نیاز به بازسازی گسترده دارد، مانند بیلداپ (بازسازی ساختار دندان برای آماده‌سازی روکش)، آمالگام سینالوکس به دلیل مقاومت مکانیکی و دوام طولانی استفاده می‌شود. علاوه بر این، به دلیل سرعت سفت شدن و سهولت استفاده، این ماده برای کودکان یا بیمارانی که نمی‌توانند مدت طولانی روی صندلی دندانپزشکی بمانند، گزینه‌ای ایده‌آل است. کاربردهای متنوع آمالگام سینالوکس آن را به یکی از مواد ترمیمی کلیدی در دندانپزشکی تبدیل کرده است.

• مزایا

  • استحکام و مقاومت بالا در برابر فشار و سایش.

  • دوام طولانی (10-12 سال یا بیشتر).

  • هزینه پایین‌تر نسبت به کامپوزیت و سرامیک.

  • خاصیت ضدمیکروبی به دلیل وجود جیوه.

  • سرعت بالای اجرا در مطب.

آمالگام سینالوکس به دلیل ویژگی‌های برجسته‌اش در دندانپزشکی بسیار مورد توجه است. این ماده به دلیل ترکیب فلزی، استحکام و مقاومت بالایی در برابر فشارهای جویدن و سایش دارد، که آن را برای دندان‌های خلفی ایده‌آل می‌کند. دوام آن معمولاً بین 10 تا 12 سال یا حتی بیشتر است، که نسبت به مواد دیگر مانند کامپوزیت (با دوام 5-7 سال) برتری دارد. هزینه پایین‌تر آمالگام سینالوکس نسبت به مواد همرنگ دندان مانند کامپوزیت یا سرامیک، آن را به گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه برای بیماران با بودجه محدود تبدیل کرده است. وجود جیوه در ترکیب آن خاصیت ضدمیکروبی ایجاد می‌کند که از رشد باکتری‌ها در محل ترمیم جلوگیری می‌کند. همچنین، سرعت بالای سفت شدن و سهولت استفاده، زمان درمان را کاهش داده و برای دندانپزشکان و بیماران کارآمد است.

• معایب

  • ظاهر نقره‌ای غیرطبیعی و غیرزیبا.

  • انتقال حرارت (حساسیت به گرما و سرما).

  • نیاز به تراش بیشتر دندان برای گیر مکانیکی.

  • نگرانی‌های زیست‌محیطی به دلیل جیوه.

  • محدودیت استفاده در زنان باردار و کودکان زیر 6 سال.

با وجود مزایای متعدد، آمالگام سینالوکس معایبی نیز دارد. رنگ نقره‌ای یا خاکستری تیره آن با دندان‌های طبیعی هماهنگی ندارد و به‌ویژه در دندان‌های جلویی از نظر زیبایی نامطلوب است. این ماده به دلیل خاصیت فلزی، گرما و سرما را به‌سرعت منتقل می‌کند و ممکن است در ابتدا باعث حساسیت بیمار به غذاها و نوشیدنی‌های سرد یا گرم شود. برای قرارگیری آمالگام، نیاز به تراش بیشتر ساختار سالم دندان است تا گیر مکانیکی ایجاد شود، که این امر در مقایسه با کامپوزیت (که به چسبندگی شیمیایی وابسته است) یک نقطه‌ضعف محسوب می‌شود. وجود جیوه در آمالگام نگرانی‌هایی زیست‌محیطی ایجاد کرده و در برخی کشورها استفاده از آن محدود شده است. همچنین، سازمان بهداشت جهانی (WHO) و انجمن دندانپزشکی بریتانیا (BDA) استفاده از آمالگام را برای زنان باردار، مادران شیرده، و کودکان زیر 6 سال توصیه نمی‌کنند، زیرا ممکن است در این گروه‌ها اثرات جانبی داشته باشد.

• اثرات

  • جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی و حفظ ساختار دندان.

  • بهبود عملکرد جویدن و سلامت دهان.

  • خطر اندک حساسیت یا واکنش آلرژیک به جیوه.

  • اثرات زیست‌محیطی در صورت دفع نامناسب.

  • ایمن طبق استانداردهای FDA و ADA.

استفاده از آمالگام سینالوکس اثرات مثبت و منفی متعددی دارد. این ماده با پر کردن حفره‌های دندانی، از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری کرده و ساختار و عملکرد دندان را حفظ می‌کند، که به بهبود توانایی جویدن و سلامت کلی دهان کمک می‌کند. تحقیقات گسترده سازمان غذا و دارو (FDA) و انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA) نشان داده‌اند که آمالگام در مقادیر استفاده‌شده ایمن است و خطرات سیستمیک قابل‌توجهی ندارد. بااین‌حال، در موارد نادر، برخی بیماران ممکن است به جیوه موجود در آمالگام حساسیت نشان دهند که علائمی مانند بثورات پوستی یا خارش دارد. از نظر زیست‌محیطی، دفع نامناسب آمالگام می‌تواند به دلیل وجود جیوه مشکلاتی ایجاد کند، به همین دلیل استفاده از جداکننده‌های آمالگام در مطب‌ها الزامی شده است. در مجموع، اثرات مثبت آمالگام سینالوکس در ترمیم دندان‌ها به‌مراتب بیشتر از خطرات احتمالی آن است.

• نتیجه‌گیری

  • آمالگام سینالوکس: ماده‌ای مؤثر و اقتصادی برای ترمیم دندان.

  • مناسب برای ترمیم‌های با دوام و مقاوم.

  • نیاز به بررسی جایگزین‌ها (مانند کامپوزیت) برای زیبایی.

  • رعایت پروتکل‌های ایمنی برای کاهش نگرانی‌های زیست‌محیطی.

  • انتخاب بر اساس نیاز بیمار و توصیه دندانپزشک.

آمالگام سینالوکس به‌عنوان یکی از مواد ترمیمی برجسته در دندانپزشکی، به دلیل استحکام، دوام، و هزینه پایین، گزینه‌ای مؤثر برای پر کردن و ترمیم دندان‌های آسیب‌دیده است. این ماده به‌ویژه برای دندان‌های خلفی که تحت فشار جویدن هستند، عملکردی عالی ارائه می‌دهد و با استانداردهای بین‌المللی سازگار است. بااین‌حال، ظاهر غیرطبیعی و نگرانی‌های زیست‌محیطی مرتبط با جیوه، استفاده از آن را در برخی موارد محدود کرده و مواد جایگزینی مانند کامپوزیت که همرنگ دندان هستند، محبوبیت بیشتری یافته‌اند. برای کاهش اثرات زیست‌محیطی، رعایت پروتکل‌های دفع و استفاده از جداکننده‌های آمالگام ضروری است. در نهایت، انتخاب آمالگام سینالوکس یا سایر مواد ترمیمی باید با مشاوره دندانپزشک و بر اساس نیازها، ترجیحات زیبایی، و شرایط پزشکی بیمار انجام شود.