پودر کلسیم هیدروکساید مروابن

کلسیم هیدروکساید مروابن

پودر کلسیم هیدروکساید (Calcium Hydroxide Powder) یکی از مواد پرکاربرد در دندانپزشکی است که به دلیل خواص ضد باکتریایی، تحریک بازسازی بافت دندانی و سازگاری بالا با بدن، مورد توجه متخصصان قرار گرفته است. این ماده به صورت پودری سفید رنگ و محلول در آب ارائه میشود و در مواردی مانند پالپ کپ، درمان ریشه، ترمیم پری اپیکال و محافظت از پالپ دندان استفاده میگردد.

کلسیم هیدروکساید چیست؟

کلسیم هیدروکساید (Ca(OH)₂) یک ترکیب شیمیایی با خاصیت قلیایی است که pH آن حدود ۱۲.۵ است. این خاصیت قلیایی بالا باعث میشود محیطی نامناسب برای رشد باکتریها ایجاد کند و در نتیجه در درمان عفونتهای دندانی مؤثر باشد.

خصوصیات فیزیکی و شیمیایی:

• رنگ: سفید

• حالت فیزیکی: پودر نرم

• حلالیت: محلول در آب (به صورت محدود)

• pH: حدود ۱۲.۵ (قلیایی بالا)

کاربردهای پودر کلسیم هیدروکساید در دندانپزشکی

۱. پالپ کپ (Pulp Capping)

یکی از اصلیترین کاربردهای کلسیم هیدروکساید، محافظت از پالپ دندان در مواردی است که پالپ در معرض آسیب قرار گرفته اما هنوز زنده است. این ماده با تحریک تولید عاج ثانویه، به ترمیم پالپ کمک میکند.

۲. درمان ریشه (Root Canal Therapy)

در درمان ریشه، از کلسیم هیدروکساید به عنوان ماده ضدعفونیکننده داخل کانال ریشه استفاده میشود. این ماده با از بین بردن باکتریهای باقیمانده، احتمال عفونت مجدد را کاهش میدهد.

۳. ترمیم ضایعات پری اپیکال (Periapical Lesions)

در مواردی که عفونت به ناحیه اطراف ریشه دندان (پری اپیکال) رسیده باشد، کلسیم هیدروکساید با خاصیت ضد باکتریایی خود به ترمیم بافت کمک میکند.

۴. پر کردن موقت کانال ریشه

گاهی اوقات در درمانهای چندجلسهای ریشه، از کلسیم هیدروکساید به عنوان پرکننده موقت داخل کانال استفاده میشود تا از رشد میکروبها جلوگیری کند.

۵. درمان دندانهای شیری

به دلیل سازگاری بالا و تحریک ترمیم بافت، در دندانهای شیری که نیاز به حفظ پالپ دارند، استفاده میشود.

مزایای استفاده از پودر کلسیم هیدروکساید

✅ خاصیت ضد باکتریایی قوی (به دلیل pH قلیایی)
✅ تحریک تولید عاج دندان (Dentin Bridge Formation)
✅ سازگاری زیستی بالا (Biocompatible)
✅ کمترین حساسیتزایی برای بیمار
✅ قیمت مقرونبهصرفه نسبت به مواد مشابه

معایب و محدودیتها

❌ استحکام مکانیکی پایین (به تنهایی برای پر کردن دائم مناسب نیست)
❌ حلالیت در مایعات بدن (ممکن است با گذشت زمان شسته شود)
❌ نیاز به تعویض دورهای در برخی موارد

نحوه استفاده از پودر کلسیم هیدروکساید در دندانپزشکی

۱. آماده سازی ماده

پودر کلسیم هیدروکساید معمولاً با آب مقطر یا سرم نمکی مخلوط میشود تا خمیر یکنواختی ایجاد شود.

۲. روش استفاده در پالپ کپ

• پس از برداشتن پوسیدگی و رسیدن به نزدیکی پالپ، خمیر کلسیم هیدروکساید روی ناحیه قرار میگیرد.

• سپس با یک ماده ترمیمی مانند گلاس آینومر یا کامپوزیت پوشانده میشود.

۳. کاربرد در درمان ریشه

• پس از تمیز کردن کانال ریشه، خمیر کلسیم هیدروکساید داخل کانال قرار داده میشود.

• در برخی موارد، تا چند روز داخل کانال باقی میماند تا باکتریها را از بین ببرد.

جایگزین های کلسیم هیدروکساید در دندانپزشکی

• MTA (Mineral Trioxide Aggregate): برای پالپ کپ و پرکردن ریشه

• بیودنتین (Biodentine): مادهای با استحکام بالاتر

• زینک اکساید اوژنول (ZOE): برای پرکردن موقت

سؤالات متداول (FAQ)

۱. آیا کلسیم هیدروکساید برای بیماران حساسیت زا است؟

خیر، این ماده معمولاً حساسیت ایجاد نمیکند.

۲. آیا میتوان کلسیم هیدروکساید را برای پرکردن دائم استفاده کرد؟

خیر، به دلیل استحکام کم، فقط به عنوان ماده موقت یا کمکی کاربرد دارد.

۳. مدت زمان تأثیر ضد باکتریایی آن چقدر است؟

حدود ۱ تا ۲ هفته در محیط مرطوب دهان مؤثر میماند.

نتیجه گیری

پودر کلسیم هیدروکساید یک ماده ضروری در دندانپزشکی است که به دلیل خواص ضد میکروبی، تحریک ترمیم بافت و قیمت مناسب، در موارد مختلفی مانند پالپ کپ، درمان ریشه و ترمیم پری اپیکال استفاده میشود. اگرچه استحکام مکانیکی پایینی دارد، اما در ترکیب با مواد دیگر نتایج مطلوبی ارائه میدهد.